Το όνομα του Ρόδου

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια 

 

Το όνομα του Ρόδου (ιταλ. Il Nome della Rosa) είναι το πρώτο μυθιστόρημα του Ουμπέρτο Έκο. Μετά από αρκετή επεξεργασία εκδόθηκε στην Ιταλία το 1980 (εκδόσεις Bompiani), η επιτυχία του δε ήταν τόση που το 1983 μεταφράστηκε στα αγγλικά, ενώ το 1986 μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο από τον σκηνοθέτη Ζαν-Ζακ Ανό (Jean-Jacques Annaud). Το έργο έχει μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες.

Το μυθιστόρημα μεταφέρει τον αναγνώστη σε ένα ιταλικό μοναστήρι των Βενεδικτίνων και, γύρω από την αναζήτηση ενός χειρογράφου του Αριστοτέλη, αναπτύσσεται η πλοκή του, με φόνους, άνομες σχέσεις μεταξύ μοναχών και το κυνήγι των αιρετικών εν έτει 1327. Το όλο έργο παρουσιάζεται ως καταγραφή των αναμνήσεων ενός γηραιού φραγκισκανού μοναχού, του αδελφού Άντσο (Adso) της Μελκ, ο οποίος έζησε τα περιγραφόμενα γεγονότα ως νεαρός δόκιμος μοναχός. Κεντρικό πρόσωπο στο έργο είναι ο αδελφός Γουλιέλμος της Μπάσκερβιλ, ο οποίος είναι φανταστικό πρόσωπο, υποκαθιστώντας, σύμφωνα με τον συγγραφέα, τον Γουλιέλμο Όκαμ. Στο έργο εμπλέκονται τόσο φανταστικά όσο και ιστορικά πρόσωπα, όπως ο ιεροεξεταστής Μπερνάρντο Γκι και ο μοναχός Ουμπερτίνο της Καζάλε. Μέσα από αυτό το έργο ο Έκο βρίσκει την ευκαιρία να κάνει μια εκτενή παρουσίαση της Σχολαστικής Μεθόδου, η οποία κυριαρχούσε στη μεσαιωνική σκέψη. Εδώ πρέπει να αναφερθεί ότι στο έργο αυτό του Έκο γίνεται εκτενής αναφορά σε πρόσωπα όπως ο Φραγκίσκος της Ασίζης, ο Ρογήρος Βάκων (Roger Bacon) και ο Άγιος Θωμάς Ακινάτης, άνθρωποι που υπήρξαν όλοι στο παρελθόν μελετητές και υποστηρικτές του Σχολαστικισμού. Ταυτόχρονα, όμως, αυτά τα πρόσωπα υπήρξαν και άτομα με τα οποία ο Έκο ασχολήθηκε και σε ακαδημαϊκό επίπεδο με τα έργα και τις ιδέες τους - ιδιαίτερα στην περίπτωση του Θωμά Ακινάτη - συνδυάζοντας έτσι με αριστουργηματικό τρόπο την επιστημονική με τη λογοτεχνική εργασία του.
Στην κινηματογραφική του μεταφορά του 1986, το Όνομα του Ρόδου έχει πρωταγωνιστές τους Σον Κόνερι (Γουλιέλμος της Μπάσκερβιλ) και Κρίστιαν Σλέιτερ (Άντσο).

Τίτλος

 Ο τίτλος του έργου έχει συγκεντρώσει αρκετές απορίες, καθώς δεν είναι σαφές σε τι αναφέρεται. Στην πραγματικότητα, ο Έκο έχει δηλώσει ότι πρόθεσή του ήταν να βρει έναν «τελείως ουδέτερο τίτλο». Ο Έκο έγραψε ότι του άρεσε ο συγκεκριμένος τίτλος «γιατί το ρόδο είναι ένα σύμβολο τόσο πλούσιο σε νοήματα, που είναι ζήτημα εάν έχει μείνει κάποιο νόημα που να μην του έχει αποδοθεί». Σύμφωνα με τα γραφόμενά του στο «Επιμύθιο στο Όνομα του Ρόδου», ο τίτλος δεν έχει σχέση με το περιεχόμενο του έργου, καθώς ο τίτλος πρέπει να συγχέει τα νοήματα (του βιβλίου) και όχι να τα συγκροτεί.